DRC: Abanyamerika bari bababariwe ku gihano cy’uruhare muri ‘Coup d’État’ y’ubutegetsi buriho, basubijwe iwabo

Abanyamerika batatu bari bafungiye muri Repubulika ya Demokarasi ya Congo baraye basubiye iwabo nyuma yo kudohorerwa igihano kijyanye n’uruhare mu kugerageza guhirika ubutegetsi kwaburijwemo mu mwaka ushize.

Ku wa kabiri w’icyumweru gishize, Perezida Félix Tshisekedi yari yadohoye igihano cy’urupfu akigira igifungo cya burundu kuri Marcel Malanga Malu, Tyler Thompson na Zalman-Polun Benjamin Reuben.

Bari bakatiwe igihano cy’urupfu muri muri Nzeri (9) mu mwaka wa 2024, cyemezwa n’ubucamanza bwa gisirikare ku itariki ya 27 Mutarama (1) uyu mwaka, gihinduka “ntakuka” ku itariki ya 9 Werurwe (3).

Itangazo ryo ku wa kabiri ryasohowe n’ibiro bya Perezida Tshisekedi rivuga ko igihano cyabo cyo gufungwa burundu bagiye kugikorera iwabo muri Amerika.

Ibi bibaye nyuma y’uruzinduko Massad Boulos, umujyanama mukuru wa Perezida w’Amerika Donald Trump kuri Afurika, yagiriye i Kinshasa mu cyumweru gishize akaganira na Perezida Tshisekedi ku ngingo zirimo no kwiga ku masezerano ku bucukuzi bw’amabuye y’agaciro n’ishoramari.

Iryo tangazo rivuga ko abo batatu barekuwe mu gitondo cyo ku wa kabiri ku busabe bw’ubushinjacyaha.

Ni igikorwa cyagizwemo uruhare n’abategetsi ba gisirikare, ab’ubucamanza n’abashinzwe abinjira mu gihugu, ndetse n’abategetsi bo muri ambasade y’Amerika i Kinshasa.

Nuko “imfungwa ziherekezwa n’abashinzwe umutekano kugeza ku kibuga mpuzamahanga cy’indege cya N’Djili”, zerekeza muri Amerika “aho bazamarira igihe gisigaye ku bihano byabo”, nkuko itangazo ribivuga.

Iryo tangazo ryongeraho ko iki cyemezo kiri mu muhate wo gushimangira umubano wa dipolomasi wo mu rwego rw’ubucamanza n’ubufatanye mpuzamahanga ku bijyanye n’ubutabera n’uburenganzira bwa muntu hagati y’ibihugu byombi.

Muri Nzeri mu 2024, abantu 37 – barimo abo Banyamerika batatu, Umwongereza, Umubiligi n’Umunya-Canada – bakatiwe igihano cy’urupfu nyuma yuko urukiko rubahamije kugerageza guhirika perezida wa Repubulika ya Demokarasi ya Congo.

Bose hamwe, abantu 51 ni bo baburanishijwe n’urukiko rwa gisirikare, iburanishwa ryabo ryagiye ritangazwa kuri radio na televiziyo by’igihugu.

Abo bagabo bashinjwe kugaba igitero cyo ku itariki ya 19 Gicurasi (5) mu 2024 ku ngoro ya perezida no ku rugo rwa Vital Kamerhe, umukuru w’inteko ishingamategeko ya DRC ubu, icyo gihe wari uri hafi kugera kuri uwo mwanya.

Christian Malanga, Umunyamerika ukomoka muri DR Congo, ucyekwaho kuba ari we wari uyoboye uwo mugambi, yiciwe muri icyo gitero, hamwe n’abandi batanu mu bo bari bari kumwe muri icyo gitero.

Umuhungu we Marcel, umwe mu Banyamerika batatu basubijwe iwabo, mbere yabwiye urukiko ko se yari yamukangishije kumwica iyo yanga kwitabira icyo gitero.

Tyler Thompson we yari asanzwe ari inshuti ya Marcel. Uko ari babiri, bafite mu myaka 20 y’amavuko. Bakinanaga umupira w’amaguru muri leta ya Utah muri Amerika.

Umunyamerika wa gatatu, Benjamin Zalman-Polun, yakoranaga ubucuruzi na Christian Malanga.

Igihano cy’urupfu kimaze imyaka igera kuri 20 kidashyirwa mu ngiro muri DR Congo – abakatiwe igihano cy’urupfu ahubwo bagafungwa burundu.

Muri Werurwe (3) mu 2024, leta yakuyeho iryo hagarikwa ryo gutanga icyo gihano, ivuga ko bicyenewe ko “abagambanyi” bakurwa mu gisirikare, kidakora neza, cy’icyo gihugu. Ariko kuva icyo gihe nta gihano cy’urupfu cyari cyashyirwa mu bikorwa.